γράφει η Εύη Πιτυροπούλου
Η νηστεία ορίζεται από την Ορθόδοξη εκκλησία ως η λήψη «ξηράς τροφής», χωρίς λάδι ή κρασί, μία φορά την ημέρα, την ενάτη ώρα. Λήψη τροφής περισσότερο από μία φορά την ημέρα, σύμφωνα με την Ορθόδοξη εκκλησία, λέγεται λύση νηστείας. Συνολικά, οι ημέρες νηστείας που προβλέπονται ανέρχονται στις 180, με κάποιες από αυτές να είναι και ημέρες μερικής κατάλυσης, επιτρέποντας την κατανάλωση λαδιού, κρασιού ή και ψαριού.
Βέβαια, οι σύγχρονοι ρυθμοί και οι συνήθειές μας έχουν αλλάξει αρκετά το διατροφικό πλάνο όσων νηστεύουν, επιτάσσοντας μία πιο χαλαρή προσέγγιση στο θέμα «νηστεία» και προτείνοντας κυρίως αποχή από το κρέας, το ψάρι και τα γαλακτοκομικά.
Τα Οφέλη της Νηστείας
Από διατροφικής άποψης, τα παραπάνω σημαίνουν μείωση της κατανάλωσης κεκορεσμένων λιπών, τα οποία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών προβλημάτων και καρκίνων. Ακόμη, σημαίνουν αυξημένη κατανάλωση φυτικών και θαλασσινών τροφίμων, τροφών πλουσίων σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.
Έτσι, παρατηρούμε μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων και της αρτηριακής πίεσης, βελτίωση της λειτουργικότητας του πεπτικού σωλήνα και μείωση του κινδύνου για δυσκοιλιότητα, μείωση του κινδύνου καρκίνου του παχέως εντέρου αλλά και όλων των μορφών καρκίνου χάρη στην αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών αλλά και καλύτερη ψυχική υγεία λόγο της αυξημένης κατανάλωσης λιπαρών Ω3. Τέλος έχει αποδειχθεί ότι όσοι νηστεύουν έχουν πολύ λιγότερο οξειδωτικό στρες, μία αντίδραση του οργανισμού που θεωρείται αιτία της αθηροσκλήρωσης, του καρκίνου και των εκφυλιστικών νοσημάτων του νευρικού συστήματος όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος του Άλτσχαιμερ.
Τι Πρέπει να Προσέχουμε στη Νηστεία
Τα μειονεκτήματα της μακροχρόνιας νηστείας συνοψίζονται στη μείωση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα, μείωση της πρόσληψης σιδήρου και έλλειψη βιταμινών συμπλέγματος Β. Ακόμη μπορεί να υπάρξει και ανεπάρκεια πρωτεϊνών. Τα καλά νέα είναι ότι με σωστά σχεδιασμένο διαιτολόγιο, όλα τα παραπάνω μπορούν να προληφθούν!
Ποιές Τροφές Πρέπει να Προτιμούμε
Το ταχίνι είναι μία πρώτης τάξεως επιλογή κατά τη διάρκεια της νηστείας. Υποκαθιστά τις ζωικές πρωτεΐνες, είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος, η βιταμίνη Ε, το κάλιο και ο ψευδάργυρος. Οι ξηροί καρποί αποτελούν επίσης πηγή ασβεστίου αλλά και βιταμινών του συμπλέγματος Β.
Καλές πηγές ασβεστίου αποτελούν ακόμη το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, οι μπάμιες, η σόγια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μαύρο ψωμί, τα φασόλια και το σπανάκι.
Φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι επίσης τα όσπρια, τα εμπλουτισμένα δημητριακά, το σπανάκι, τα αποξηραμένα φρούτα, τα θαλασσινά, τα κρεμμύδια, το μαρούλι και η σόγια.
Μικρά αλλά Χρήσιμα
- Συνδυάζετε τροφές που περιέχουν μη αιμικό σίδηρο με βιταμίνη C από χυμούς φρούτων ή σαλάτες, ώστε να μεγιστοποιήσετε την απορρόφηση του σιδήρου.
- Καταναλώνοντας τα όσπρια με ρύζι, αυξάνετε τη βιολογική αξία της πρωτεΐνης που λαμβάνετε, κάνοντάς τη ισάξια με τη ζωική.
- Προτιμάτε ωμούς και ανάλατους ξηρούς καρπούς.
- Αποφεύγετε τα τηγανητά κατά τη διάρκεια της νηστείας. Προτιμήστε τις τροφές σας ωμές, βραστές, ψητές ή στον ατμό.
Αντί Επιλόγου
Η νηστεία είναι μία άριστη συνήθεια από διατροφικής άποψης, καθώς έχει όλα τα πλεονεκτήματα και χαρακτηριστικά της αυθεντικής μεσογειακής διατροφής. Ακλουθώντας, δε, βασικούς κανόνες στο καθημερινό μας διαιτολόγιο, προστατεύουμε τον οργανισμό μας από τυχόν ελλείψεις απαραίτητων στοιχείων.
Δε θα πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι υπάρχουν κάποιες ομάδες πληθυσμού οι οποίες καλό είναι να αποφεύγουν τη μακροχρόνια αποχή από κρέας και γαλακτοκομικά. Αυτές περιλαμβάνουν τις εγκύους, τις θηλάζουσες, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους αλλά και άτομα που πάσχουν από σιδηροπενική αναιμία.